Ουάσινγκτον

I

(Washington). Πόλη (617000 κάτ. αλλά περισσότεροι από 3 700 000 στο πολεοδομικό συγκρότημα), πρωτεύουσα των Ηνωμένων Πολιτειών. Βρίσκεται στο Διαμέρισμα Κολούμπια, ένα μικρό ομοσπονδιακό έδαφος (174 τ. χλμ.), στη συμβολή του Ανακόστια με τον Πότομακ, εκεί όπου ο μεγάλος ποταμός παύει να είναι πλωτός, μεταξύ της Μαίρυλαντ προς τα Β, Α και Ν και της Βιρτζίνια προς τα Δ.

Η Ο. είναι μεγάλο πολιτικό και διοικητικό κέντρο. Το ιστορικό και διοικητικό τμήμα της πόλης, έχει μεγαλοπρεπή και μνημειακή εμφάνιση, ενώ οι γύρω συνοικίες έχουν όψη ήρεμη και ευχάριστη. Δεν λείπουν όμως στα προάστια και συνοικίες με μέτρια εμφάνιση.

Εκλεγμένη από τον ίδιο τον Τζορτζ Ουάσινγκτον για να γίνει η ομοσπονδιακή πόλη (Federal City), η Ο. χτίστηκε με σχέδια του Πιέρ Λ’ Ανφάν και του Άντριου Έλικοτ, που της έδωσαν αρμονική και λειτουργική διάρθρωση, οφειλόμενη στον πλούτο και στην αφθονία των πάρκων και των κήπων, στην ευρύτητα των δεντροφυτεμένων λεωφόρων της και στη μνημειακή μορφή των κεντρικών συνοικιών της. Το οδικό δίκτυο παρουσιάζει κανονική μορφή, με δρόμους προσανατολισμένους από Β προς τα Ν και από τα Α προς τα Δ, που τέμνονται σε ορθή γωνία. Το σύνολο διακόπτεται από μερικές μεγάλες αρτηρίες, που έχουν διεύθυνση διαγώνια προς το μεγαλύτερο μέρος των δρόμων, δηλαδή Β-Α-Ν-Α και Β-Δ-Ν-Α.

Από τα γνωστότερα μνημεία και δημόσια κτίρια, είναι ο Λευκός Οίκος (White House), έδρα του πρόεδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, το Καπιτώλιο (The Capitol), έδρα του Κογκρέσου των ΗΠΑ, η Εθνική Πινακοθήκη (National Gallery of Art), το μνημείο του Ουάσινγκτον, το Μνημείο του Λίνκολν, το Πεντάγωνο, το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη κ.ά.

Η πόλη αποτελεί επίσης σημαντικότατο πνευματικό και εκπαιδευτικό κέντρο, ένα από τα μεγαλύτερα της Ένωσης. Είναι έδρα του Αμερικάνικου Πανεπιστήμιου (που ιδρύθηκε το 1893), του πανεπιστήμιου Τζωρτζτάουν (1789), του πανεπιστήμιου Τζορτζ Ουάσινγκτον (1821), του Καθολικού Πανεπιστήμιου της Αμερικής (που χρονολογείται από το 1884) και του πανεπιστήμιου Χάβαρντ (1867).

Η Ο., η οποία άρχισε να χτίζεται το 1792, κατελήφθη και λεηλατήθηκε το 1814 από τα βρετανικά στρατεύματα που έκαψαν τον Λευκό Οίκο, το Καπιτώλιο και σχεδόν όλα τα μεγαλύτερα δημόσια κτίρια της εποχής. Κατά τον εμφύλιο πόλεμο απειλήθηκε πολλές φορές από τα στρατεύματα των Νότιων, αλλά δεν κατόρθωσαν να την καταλάβουν.

Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου (Library of Congress). Είναι η Εθνική Βιβλιοθήκη των Ηνωμένων Πολιτειών. Το 1800, όταν το Κογκρέσο εγκαταστάθηκε στην Ο., μια παλαιότερη πρόταση (από το 1789, έτος του A’ Κογκρέσου των ΗΠΑ) να ιδρυθεί μια βιβλιοθήκη ικανή να προμηθεύει σε αυτό βιβλία, πραγματοποιήθηκε και η βιβλιοθήκη φιλοξενήθηκε στο Καπιτώλιο έως το 1897, οπότε μεταφέρθηκε σε δικό της κτίριο. Ένα άλλο οικοδόμημα, που συνδέεται με το κύριο σώμα μέσω μιας υπόγειας σήραγγας, κατασκευάστηκε το 1939. Η βιβλιοθήκη άνοιξε στο κοινό από το 1940. Σήμερα η Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου περιλαμβάνει πάνω από 10 εκατ. τόμους και μια μεγάλη συλλογή από αρχέτυπα, φυλλάδια, χειρόγραφα, μικροφίλμ κλπ. Περιλαμβάνει επίσης τον Ενιαίο Κατάλογο των Ηνωμένων Πολιτειών, ο οποίος συγκεντρώνει τους καταλόγους των άλλων βιβλιοθηκών της χώρας και χρησιμεύει ως πρότυπο για τις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες του κόσμου.

Το μνημείο στο Άρλιγκτον της Ουάσινγκτον αφιερωμένο στους ναύτες που έχασαν τη ζωή τους στη θάλασσα (φωτ. ΑΠΕ).

Άποψη του Σηάτλ, του μεγαλύτερου αστικού κέντρου της Πολιτείας, που βρίσκεται στην πεδινή ζώνη του πορθμού Πιούτζετ και είναι σημαντικό λιμάνι για την κίνηση με την Αλάσκα και την Άπω Ανατολή.

Τοπίο στον εθνικό δρυμό του όρους Ραίινιερ.

Ο Λευκός Οίκος: από το 1800 το κτίριο αυτό είναι η επίσημη διαμονή του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών.

II

(Washington). Ομόσπονδη Πολιτεία (176.617 τ. χλμ., 4 856 692 κατ.) των βορειοδυτικών ΗΠΑ. Βρέχεται από τον Ειρηνικό ωκεανό προς τα ΒΔ και Δ και συνορεύει με τον Καναδά προς τα Β, την Άινταχο προς τα Α και την Όρεγκον προς τα Ν. Πρωτεύουσα είναι η Ολυμπία (33 840 κάτ.), που ιδρύθηκε το 1850. Η Ο. διαιρείται σε δύο άνισα τμήματα από την οροσειρά Κασκαίηντ, που ακολουθεί διεύθυνση από τα Β προς τα Ν. Προς τα Α των ανάγλυφων αυτών, στα οποία δεσπόζουν τα ηφαίστεια των ορέων Ραίινιερ (4.392 μ.), Μπαίηκερ (3.277 μ., Γκλάσιερ Πηκ (3.181 μ.) και Άνταμς (3.751 μ.), εκτείνονται τα υψίπεδα του οροπεδίου του Κολούμπια και, πιο βόρεια, τα Οκανόγκαν Χάιλαντς, που ορίζονται από την οροσειρά Κασκαίηντ προς τα Δ και από τα Βραχώδη Ορη προς τα Α. Προς τα Δ, η οροσειρά Κασκαίηντ κατέρχεται βαθμιαία σε μια χαμηλή ευρεία ζώνη, που καταλαμβάνεται στο βόρειο τμήμα από τα νερά του πορθμού Πιούτζετ, ενός μακρού και διακλαδισμένου μυχού, που επικοινωνεί με τον ανοιχτό Ειρηνικό ωκεανό μέσω των στενών Χουάν ντε Φούκα και Γεωργίας, τα οποία χωρίζουν το νησί Βανκούβερ από την ξηρά. Ο πορθμός Πιούτζετ (Puget Sound) προς τα Α, το στενό Χουάν ντε Φούκα προς τα Β και ο Ειρηνικός προς τα Δ ορίζουν την ορεινή χερσόνησο Ολύμπικ (όρος Όλυμπος, 2424 μ.), προέκταση της Παραθαλάσσιας Οροσειράς. Ο μοναδικός στην πραγματικότητα σημαντικός ποταμός της Πολιτείας είναι ο Κολούμπια, που φτάνει από τον Καναδά και διαρρέει την Ο. μέχρις ότου εκβάλλει στον Ειρηνικό με ένα μακρύ ποταμόκολπο. Παραπόταμοι του είναι ο Κλαρκ Φορκ, ο Σποκαίην, ο Σναίηκ, ο Οκανόγκαν, ο Ουένατση, ο Γιακΐμα και ο Κόουλιτζ. Το δυτικό τμήμα της πολιτείας έχει ηπειρωτικό κλίμα, με θερμά καλοκαίρια, χειμώνες πολύ ψυχρούς και αραιές βροχοπτώσεις, ενώ το ανατολικό έχει κλίμα παραθαλάσσιο, με μικρές ετήσιες θερμικές διακυμάνσεις και άφθονες βροχοπτώσεις, ιδιαίτερα στην εξωτερική πλευρά του όρους Όλυμπος (3.500 χιλιοστά ετησίως), ενώ στην εσωτερική μειώνεται στα 420 χιλιοστά.

Η οικονομία της πολιτείας βασίζεται στην εκμετάλλευση των δασών (55% της συνολικής επιφάνειας), στη θαλάσσια και ποτάμια αλιεία, στη γεωργία (φρούτα, στάρι, πατάτες, ζαχαρότευτλα, κτηνοτροφές) και στη βιομηχανία (εργοστάσια κονσερβοποιίας, χαρτιού, ξυλείας, μεταλλουργίας, χαλυβουργίας, γραφικών τεχνών, αεροναυπηγικής, ναυτιλιακών ειδών, μεταλλομηχανουργίας), που ευνοείται από την άφθονη υδροηλεκτρική ενέργεια. Από το υπέδαφος εξορύσσονται γαιάνθρακες, ασήμι, χρυσός, ψευδάργυρος, χαλκός και μαγνησίτης.

Οι περισσότερες σημαντικές πόλης βρίσκονται στην πεδινή ζώνη του πορθμού Πιούτζετ, όπως η Σηάτλ, η Τακόμα, η Έβερετ, η Μπρέμερτον, η Μπέλινγκαμ και από τις μικρότερες η Βανκούβερ, η Πάσκο, η Ρίτσλαντ, η Γιακίμα και η Σποκαίην.

Οι ακτές εξερευνήθηκαν στις αρχές του 16ου αι. από Ισπανούς και Άγγλους, που αναζητούσαν τη βορειοδυτική δίοδο, και ύστερα από τον Κουκ, τον Βανκούβερ και τον Γκραίυ. Στο εσωτερικό έφτασαν το 1805 οι εξερευνητικές αποστολές των Λιούις και Κλαρκ. Η Ο., που ήταν τότε τμήμα του Εδάφους της Όρεγκον, αποτέλεσε το μήλον της έριδας μεταξύ ΗΠΑ και Μεγάλης Βρετανίας, έως ότου τα πολιτικά σύνορα μεταξύ Καναδά και Ηνωμένων Πολιτειών καθορίστηκαν το 1846 στον 49° παράλληλο. Το 1853 η Ο. έγινε Έδαφος και το 1889 ομόσπονδη Πολιτεία.

III

(Washington). Κοραλλιογενές νησί του Ειρηνικού ωκεανού (7,7 τ. χλμ., περ. 500 κάτ.) στο συγκρότημα των Λάιν Άιλαντς, βρετανική αποικία των Γκίλμπερτ. Ανακαλύφθηκε το 1798 από τον Αμερικανό εξερευνητή Φάνιν.